بیمه‌نامه بدون استعلام کدپستی سامانه املاک و اسکان از آبان ۱۴۰۴ کد یکتا نمی‌گیرد
بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران با صدور بخشنامه‌ای رسمی به مدیران عامل ۳۱ شرکت بیمه کشور، آخرین مهلت استفاده از سرویس استعلام کدپستی از سامانه ملی املاک و اسکان را پایان مهر ۱۴۰۴ اعلام کرد. بر اساس این بخشنامه به شماره ۱۴۰۴/۴۰۰/۱۲۵۱۳۹ مورخ ۶ مهر ۱۴۰۴، از ابتدای آبان ۱۴۰۴، هیچ بیمه‌نامه‌ای بدون استعلام مثبت کدپستی از سامانه املاک و اسکان، کد یکتای بیمه مرکزی دریافت نخواهد کرد. این اقدام، که بخشی از الزامات قانونی برای احراز هویت و جلوگیری از سوءاستفاده‌های مالیای است، مسئولیت مستقیم تخلف را بر عهده مدیرعامل و مدیران کلیدی شرکت‌های بیمه قرار می‌دهد و عواقب قانونی و نظارتی برای متخلفان در پی خواهد داشت.
این بخشنامه در حالی صادر شده که شرکت‌های بیمه موظف‌اند بسترهای فنی لازم در سامانه‌های خود را برای اجباری کردن فیلد استعلام کدپستی فراهم کنند و پیش از موعد مقرر، اطلاع‌رسانی کاملی به مشتریان، شبکه فروش و واحدهای مربوطه انجام دهند. بیمه مرکزی تأکید کرده که دلایل و توجیهات شرکت‌ها برای عدم اجرای کامل این الزام قانونی پذیرفته نیست و تصمیمات نظارتی مقتضی علیه اشخاص و شرکت‌های متخلف اتخاذ خواهد شد.
زمینه و اهمیت بخشنامه
- ارتباط با قوانین مالیاتی: این الزام بر اساس تبصره ۸ ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم و مصوبات کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیک است. سامانه ملی املاک و اسکان (amlak.mrud.ir) برای احراز اقامتگاه اصلی افراد طراحی شده و عدم ثبت کدپستی می‌تواند منجر به محدودیت در خدمات دولتی، بانکی و بیمه‌ای شود. پیش از این، از خرداد ۱۴۰۴ صدور بیمه‌نامه‌ها مشروط به استعلام کدپستی شده بود، اما حالا با پایان مهلت، اجرای کامل آن اجباری است.
- تأثیر بر بیمه‌گذاران: این تغییر بر صدور بیمه‌نامه‌های شخص ثالث، بدنه، آتش‌سوزی، درمان، مسئولیت و سایر رشته‌ها تأثیر می‌گذارد. بیمه‌گذاران حقیقی باید پیش از خرید، کدپستی محل سکونت یا مالکیت خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت کنند. عدم ثبت می‌تواند به تأخیر در صدور بیمه‌نامه، تمدید یا حتی پرداخت خسارت منجر شود.
- تأثیر بر شرکت‌های بیمه: مدیران شرکت‌ها مسئول اجرای این بخشنامه هستند و تخلف می‌تواند به جریمه، تعلیق مجوز یا اقدامات قضایی بیانجامد. شرکت‌ها باید سیستم‌های خود را به‌روزرسانی کنند تا استعلام خودکار از سامانه املاک و اسکان (از طریق وب‌سرویس) انجام شود.
مراحل ثبت کدپستی در سامانه املاک و اسکان
برای جلوگیری از مشکلات، بیمه‌گذاران می‌توانند با مراحل زیر کدپستی خود را ثبت کنند (بر اساس راهنماهای رسمی):
- ورود به سامانه: به سایت amlak.mrud.ir مراجعه کنید و از طریق “دولت من” (با کد ملی و رمز عبور) وارد شوید.
- ثبت اقامتگاه: در بخش “ثبت املاک”، کدپستی محل سکونت یا مالکیت را وارد کنید. برای مالکان، سند ملک و برای مستاجران، قرارداد اجاره لازم است.
- احراز هویت: اطلاعات را تأیید کنید و منتظر استعلام مثبت بمانید (معمولاً ۲۴-۴۸ ساعته).
- استعلام بیمه: پس از ثبت، هنگام خرید بیمه‌نامه، شرکت بیمه استعلام را انجام می‌دهد و کد یکتا صادر می‌شود.
نکته: اگر کدپستی ثبت‌نشده باشد، سیستم بیمه‌نامه صادر نمی‌کند و پیام خطا نمایش می‌دهد. برای کمک، با سامانه ۱۴۲۰ (بیمه مرکزی) تماس بگیرید.
واکنش‌ها و تحلیل
این بخشنامه با هدف شفاف‌سازی اطلاعات ملکی و جلوگیری از فرار مالیاتی صادر شده، اما برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی (مانند X) از “پیچیدگی اداری” انتقاد کرده‌اند. با این حال، کارشناسان آن را گامی مثبت برای یکپارچگی خدمات دولتی می‌دانند. پیش‌بینی می‌شود تا پایان ۱۴۰۴، بیش از ۸۰% بیمه‌نامه‌ها از طریق این سامانه احراز هویت شوند.
