اولین عکس از دو سیاه‌چاله در حال مدارگردانی: کشف کیهانی در اختروش
به نقل از اسپیس و دانشگاه تورکو، ستاره‌شناسان برای اولین بار تصویری رادیویی از دو سیاه‌چاله ابرسیاه‌چاله در حال مدارگردانی دور یکدیگر ثبت کرده‌اند. این عکس، که از اختروش OJ287 (۵ میلیارد سال نوری دورتر، در صورت فلکی سرطان) گرفته شده، شواهد بصری محکمی از وجود سیاه‌چاله‌های دوتایی ارائه می‌دهد. اختروش‌ها، قلب‌های درخشان کهکشان‌ها با ابرسیاه‌چاله‌های فعال، گاز و غبار را داغ کرده و نور می‌تابانند – OJ287 با جت‌های ذرات نزدیک به سرعت نور، از ۱۹۰۱ رصد می‌شد.
جزئیات کشف:
- سیاه‌چاله‌ها: سیاه‌چاله اصلی ۱۸ میلیارد برابر جرم خورشید، و همدم آن ۱۵۰ میلیون برابر – مدار ۱۲ ساله آن‌ها، الگوی درخشندگی را ایجاد می‌کند (از ۱۹۸۲ توسط آیمو سیلانپآ، دانشجوی دانشگاه تورکو، کشف شد).
- روش ثبت: با رادیوآسترون (تلسکوپ روسی در مدار، ۱۰ متر قطر، ۱۹۰,۰۰۰ کیلومتر دورتر) و VLBA (شبکه ۱۰ تلسکوپ زمینی در آمریکا)، وضوحی بالاتر از Event Horizon Telescope (تصویر M87 و Sgr A*) به دست آمد. الگوریتم CHIRP جت‌های تابشی را تفکیک کرد.
- اهمیت: پیش از این، فقط شواهد غیرمستقیم (امواج گرانشی LIGO) وجود داشت. این عکس، مدل‌های نظری را تأیید می‌کند و برای محاسبات کوانتومی و رصد ادغام سیاه‌چاله‌ها (مانند Sagittarius A*) مفید است.
عکس و ویژگی‌ها: تصویر رادیویی: دو نقطه درخشان (جت‌های سیاه‌چاله‌ها) با دیاگرام نظری (چپ) و عکس واقعی (راست) – جت کوچک‌تر مانند شلنگ چرخان، مدار را نشان می‌دهد. (منبع: دانشگاه تورکو/J.L. Gómez).
واکنش‌ها:
- شبکه‌های اجتماعی: در اینستاگرام و X، کاربران با #TwinBlackHoles و #OJ287 از عکس تمجید کردند: “دو غول کیهانی در رقص! شگفت‌انگیز.” پست‌های ردیتی (r/space: ۵۹۴ رأی) وایرال شد.
- رسانه‌ها: اسپیس و فیزیکس ورلد آن را “تأیید بصری” نامیدند. تایمز آو ایندیا به نقش محققان هندی (آلوک گوپتا و شوبام کیشور از ARIES) اشاره کرد.
- کارشناسان: مائوری والتونن (دانشگاه تورکو): “OJ287 درخشان است؛ حتی آماتورها می‌بینند.” جولیانا گومز (دانشگاه والنسیا): “رزولوشن VLBA+رادیوآسترون، جت‌ها را جدا کرد.”
تحلیل:
- چرا مهم است؟: این اولین تصویر بصری از سیاه‌چاله دوتایی است (پس از M87 و Sgr A*)، که مدل‌های ادغام (LIGO) را تأیید می‌کند. OJ287، با مدار ۱۲ ساله، آزمایشگاه طبیعی برای گرانش است.
- چالش‌ها: رزولوشن محدود (به دلیل فاصله ۵ میلیارد سال نوری)؛ نیاز به تلسکوپ‌های آینده مانند SKA.
- چشم‌انداز: این کشف، رصد ادغام‌ها را تسریع می‌کند و برای گرانش‌نگاری مفید است.
جمع‌بندی:
ستاره‌شناسان با رادیوآسترون و VLBA، اولین عکس از دو سیاه‌چاله مدارگردانی در OJ287 (۵ میلیارد سال نوری دورتر) ثبت کردند. این تأیید بصری، کیهان را روشن‌تر می‌کند. برای دیاگرام یا جزئیات، اطلاع دهید!
