درگذشت کلودیا کاردیناله، ستاره جاودان سینمای کلاسیک – ۳ مهر ۱۴۰۴
کلودیا کاردیناله، بازیگر برجسته ایتالیایی-تونسی و یکی از نمادهای سینمای کلاسیک اروپا، در سن ۸۷ سالگی در شهر نمور نزدیک پاریس درگذشت. این خبر که در روزنامه دنیای اقتصاد (شماره ۶۳۹۳، ۳ مهر ۱۴۰۴) منتشر شد، ضایعه‌ای بزرگ برای سینمای جهان محسوب می‌شود. کاردیناله با نقش‌آفرینی‌های ماندگار در فیلم‌های شاخص کارگردانانی چون فدریکو فلینی، لوکینو ویسکونتی و سرجیو لئونه، جایگاهی ویژه در تاریخ سینما دارد.
کارنامه درخشان کاردیناله
کاردیناله که در ۱۵ آوریل ۱۹۳۸ در تونس متولد شد، پس از پیروزی در مسابقه «زیباترین دختر ایتالیایی تونس» در سال ۱۹۵۷، وارد دنیای سینما شد. او در بیش از ۱۵۰ فیلم نقش‌آفرینی کرد و با کارگردانان برجسته‌ای همکاری داشت. برخی از آثار شاخص او عبارتند از:
- «روکو و برادرانش» (۱۹۶۰) و «یوزپلنگ» (۱۹۶۳)، ساخته لوکینو ویسکونتی، با بازی در کنار آلن دلون.
- «هشت و نیم» (۱۹۶۳)، شاهکار فدریکو فلینی، با بازی مقابل مارچلو ماسترویانی.
- «کارتوش» (۱۹۶۳)، فیلم ماجراجویانه فرانسوی به کارگردانی فیلیپ دو بروکا، در کنار ژان پل بلموندو.
- «پلنگ صورتی» (۱۹۶۳)، کمدی کلاسیک بلیک ادواردز، در نقش پرنسس دالا.
- «حرفه‌ای‌ها» (۱۹۶۶)، وسترن ریچارد بروکس با بازی برت لنکستر و لی ماروین، نامزد سه جایزه اسکار.
- «روزی روزگاری در غرب» (۱۹۶۸)، وسترن اسپاگتی سرجیو لئونه، با نقش‌آفرینی تأثیرگذار زنی که با تراژدی مرگ فرزندانش روبه‌رو می‌شود.
- «فیتزکارالدو» (۱۹۸۲)، اثر ورنر هرتسوگ، و «انریکو چهارم» (۱۹۸۴)، اقتباسی از اثر لوئیجی پیراندلو.
جوایز و افتخارات
کاردیناله در طول دوران حرفه‌ای خود جوایز متعددی دریافت کرد:
- خرس طلایی افتخاری جشنواره برلین (۲۰۰۲).
- شیر طلایی افتخاری جشنواره ونیز (۱۹۹۳).
- جایزه دیوید دی دوناتلو (۱۹۹۷) و جوایز بهترین بازیگر زن برای فیلم‌های:
- «دختری با چمدان» (۱۹۶۱).
- «مافیا» (۱۹۶۸).
- «دختری در استرالیا» (۱۹۷۱).
- در سال ۲۰۱۱، مجله لس‌آنجلس تایمز او را در فهرست ۵۰ زن زیبای تاریخ سینما قرار داد.
زندگی شخصی و تأثیر فرهنگی
کاردیناله، متولد تونس از پدری ایتالیایی و مادری فرانسوی، در محیطی سه‌زبانه (فرانسوی، عربی، سیسیلی) بزرگ شد و بعدها ایتالیایی آموخت. او از سال ۲۰۰۰ به‌عنوان سفیر حسن نیت یونسکو برای حقوق زنان فعالیت کرد و از مدافعان سرسخت حقوق زنان و همجنس‌گرایان بود. زندگی شخصی او نیز چالش‌هایی داشت؛ از جمله تجربه تجاوز در جوانی که منجر به تولد پسرش پاتریک شد، کسی که تا سال‌ها به‌عنوان برادر کوچک‌تر معرفی می‌شد.
واکنش‌ها به درگذشت
- امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در شبکه X نوشت: «او ستاره‌ای است که در قلب فرانسویان و ابدیت سینما جاودانه خواهد ماند.»
- الساندرو جولی، وزیر فرهنگ ایتالیا، او را «یکی از بزرگ‌ترین بازیگران ایتالیایی تمام دوران» خواند.
- رشیده داتی، وزیر فرهنگ فرانسه، کاردیناله را «موزه‌ای از بزرگان و تجسم آزادی، قدرت و ظرافت» توصیف کرد.
- شبکه‌های اجتماعی: کاربران در X و اینستاگرام با هشتگ‌های #کلودیا_کاردیناله و #سینمای_ایتالیا از او به‌عنوان «ملکه سینما» یاد کردند. یکی از کاربران نوشت: «با درگذشت کاردیناله، بخشی از تاریخ طلایی سینما از دست رفت.»
تحلیل و میراث
- تأثیر سینمایی: کاردیناله با حضور در فیلم‌های متنوع (از درام‌های عمیق فلینی تا وسترن‌های حماسی لئونه)، پلی بین سینمای اروپا و هالیوود بود. نقش‌هایش، از زنان مرموز تا شخصیت‌های تراژیک، او را به نمادی از ظرافت و قدرت تبدیل کرد.
- فعالیت‌های اجتماعی: دفاع بی‌پروا از حقوق زنان و اقلیت‌ها، او را به چهره‌ای الهام‌بخش فراتر از سینما بدل کرد.
- آخرین آثار: او تا دهه آخر زندگی‌اش فعال بود و در سریال سوئیسی «Bulle» (۲۰۲۰) و فیلم «جزیره بخشش» (۲۰۲۲) بازی کرد.
جمع‌بندی
کلودیا کاردیناله با کارنامه‌ای درخشان و نقش‌آفرینی‌های به‌یادماندنی در شاهکارهای سینمایی، نه‌تنها ستاره‌ای در سینمای کلاسیک، بلکه نمادی از آزادی و زیبایی بود. درگذشت او در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۵ (اول مهر ۱۴۰۴) در سن ۸۷ سالگی، پایان عصری طلایی در سینمای جهان است
