آموزش های روز
فتوای آیت‌الله سیستانی درباره شرایط درخواست طلاق توسط زن از حاکم شرع
به گزارش قطره باران در تاریخ ۸ مهر ۱۴۰۴، در پاسخ به استفتائی از آیت‌الله العظمی سیستانی، مرجع تقلید شیعیان، شرایطی که زن می‌تواند از حاکم شرع درخواست طلاق کند، تشریح شد. این استفتاء به‌ویژه درباره مواردی مطرح شده که شوهر با همسر خود بدرفتاری می‌کند، نیازهای جنسی او را برآورده نمی‌سازد یا شرایطی ایجاد می‌کند که احتمال گناه برای زن وجود دارد. آیت‌الله سیستانی در پاسخ، سه مورد اصلی را برای جواز درخواست طلاق توسط زن از حاکم شرع برشمردند و تأکید کردند که اگر مرد از انجام حقوق همسر خودداری کند و پس از الزام حاکم شرع به طلاق یا رفتار نیکو، همچنان تخلف کند، زن می‌تواند طلاق را مطالبه کند.
شرایط درخواست طلاق توسط زن
بر اساس فتوای آیت‌الله سیستانی، زن در موارد زیر می‌تواند از حاکم شرع درخواست طلاق کند:
- عدم پرداخت نفقه: هنگامی که شوهر از تأمین هزینه‌های زندگی (نفقه) همسرش خودداری کند و نه حاضر به پرداخت باشد و نه قصد طلاق داشته باشد. همچنین، اگر مرد توانایی مالی برای تأمین نفقه نداشته باشد و همچنان از طلاق دادن امتناع کند.
- بدرفتاری و آزار: در صورتی که شوهر برخلاف دستورات الهی، با همسرش رفتار خشن یا نادرست داشته باشد و او را آزار دهد، مانند خشونت جسمی یا روانی.
- رها کردن همسر: زمانی که شوهر، همسر خود را در حالت بلاتکلیفی و بی‌سرپرستی رها کند، به‌گونه‌ای که زن عملاً بدون حمایت شوهر باشد، مانند غیبت طولانی‌مدت بدون تأمین نیازهای او.
زمینه و اهمیت
- حقوق زنان در اسلام: این فتوا بر اساس احکام شرعی و با استناد به آیات قرآن و روایات، به‌ویژه در مواردی مانند آیه ۲۲۹ سوره بقره («فَإِمْسَاکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِیحٌ بِإِحْسَانٍ» – نگه‌داری به نیکی یا جدایی با احسان)، صادر شده است. هدف آن حمایت از حقوق زنان در برابر تخلفات شوهران و جلوگیری از ظلم است.
- نقش حاکم شرع: حاکم شرع (قاضی شرعی یا مرجع تقلید) به‌عنوان واسطه‌ای بی‌طرف، ابتدا شوهر را به انجام وظایف یا طلاق ملزم می‌کند. در صورت امتناع، طلاق به‌صورت «طلاق خلع» یا «مبارات» با نظارت حاکم اجرا می‌شود.
